1 września 1939 roku wojska niemieckie zaatakowały Polskę z powietrza, lądu i wody. Ten okrutny niemiecki atak na Polskę zapisał się na trwałe w narodowej pamięci. Dziś w Polsce ale też w wielu środowiskach polonijnych na całym świecie obchodziliśmy jego 75 rocznicę.

Prawdziwym sprawdzianem przyjaźni naszych narodów był okres drugiej wojny światowej. Pierwsze rozmowy w sprawie przejścia polskich oddziałów na terytorium Węgier miały miejsce w połowie września. Od 18 września Polacy opuszczali terytorium II Rzeczypospolitej w zwartych grupach. Szacuje się,
iż takich miejsc internowania żołnierzy polskich i ludności cywilnej na Węgrzech było około 140.

Tradycją Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego imienia Józefa Bema na Węgrzech stało się, że 1 września stajemy przy grobach naszych najwierniejszych przyjaciół z tamtych lat dr Józsefa Antalla seniora i
pułkownika Zoltána Baló. Oddajmy im hołd pamięci. Na cmentarzu Farkasrét obecny był ambasador RP w Budapeszcie Roman Kowalski oraz przedstawiciele Ambasady RP i Instytutu Polskiego w Budapeszcie. Obecni byli przedstawiciele organizacji polonijnych i samorządów wraz z przewodniczącą Ogólnokrajowego
Samorządu Polskiego, rzecznikiem narodowości polskiej w parlamencie węgierskich Haliną Csúcs,reprezentacje obu szkół: Szkoły Polskiej na Węgrzech - instytucji OSP i Szkolnego Punktu Konsultacyjnego przy Ambasadzie RP, a ze strony rodziny Józsefa Antalla seniora m.in. Klára Antall, synowa i wdowa po b. premierze Józsefie Antallu juniorze, wnuczki Klara Héjj, Péter Antall i Edit Héjj wraz z mężem, b. minister MSZ Węgier Gézą Jeszenszkym, obecnie ambasadorem Węgier w Norwegii.

Ambasador Roman Kowalski w swoim wystąpieniu podziękował raz jeszcze za ten unikalny gest, jakim była ówczesna pomoc polskim uchodźcom, a minister Géza Jeszenszky dziękując w imieniu rodziny Antallów w sposób szczególny akcentował znakomite również dzisiaj relacje obu krajów i narodów, dla których wydarzenia sprzed 75 lat nadal pozostają mocnym fundamentem.
 
Przewodnicząca H.Csúcs podkreśliła zaczenie decyzji ówczesnego rządu Węgier dot. otwarcia granic i przyjęcia polskich uchodźców, a także fakt, iż pamięć o okazanej wówczas pomocy jest nadal żywa nie tylko wśród Polaków, ale również Węgrów. Słowa modlitwy przy grobie J.Antalla wygłosił proboszcz
Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech ks Karol Kozłowski SChr., a przy grobie płk Z.Baló reprezentujący stowarzyszenie Boglarczyków w Polsce ks. Maciej Józefowicz. Następnie odbyła się uroczystość składania wieńców. W tym roku organizację bemowskiej uroczystości, którą prowadziła wiceprezes stowarzyszenia Hanna Biróné Hasznos, wsparło Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pod wezwaniem św.Wojciecha oraz SNP XIII dzielnicy Budapesztu, a całości towarzyszyli członkowie historycznego Legionu Polskiego na Węgrzech i asysta honorowa Wojska Węgierskiego.
(b.)