27 lipca 2014 roku po raz 24 -ty  na drenczańskim wzgórzu, przy kaplicy gdzie kiedyś stał kościół p.w. Szymona Judy Tadeusza, a gdzie równo 20 lat temu postanowiono polską kapliczkę, przy ołtarzu spowitym zielenią Parku Narodowego Aggtelek odbył się doroczny odpust polonijny.

Przybyli nań potomkowie Drenczan, ich węgierscy przyjaciele, goście z Polski wśród nich górale ze Spisza, przedstawiciele polskich samorządów narodowościowych przede wszystkim z woj. BAZ, ale także z Szolnoku i Budapesztu z przewodniczącą Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech, a zarazem rzecznikiem spraw polskich w Zgromadzeniu Narodowym Węgier dr Csúcs Lászlóné Haliną na czele,obecni byli dyrektorzy wszystkich polonijnych instytucji: Szkoły Polskiej, Muzeum i Archiwum WP i Polskiego Ośrodka Kulturalno Oświatowego, przedstawiciele organizacji poloninych z Budapesztu: PSK im. J.Bema i SKP pw. św.Wojciecha oraz z Győr PWTH im. J.Piłsudskiego.
Przyjechali burmistrzowie z okolicznych wsi i miasteczek z woj. BAZ wśród nich tradycyjnie od lat razem z Polakami świętujący Tótné Mihalik Katalin z Szögligetu i Oszkár Molnár z Edelény, kler, polscy, węgierscy i słowaccy turyści oraz media.

Odpust rozpoczęły uroczyste powitania - w imieniu organizatorów głos zabrała przewodnicząca SNP woj BAZ Porosné Jolika,  ponadto przemawiały panie Tótné Mihalik Katalin z Szögligetu i  dr Csúcs Lászlóné Halina, która między innymi powiedziała: "Już po raz dwudziesty czwarty spotykamy się w tym historycznym miejscu, gdzie znajdują się korzenie Polaków żyjących na Węgrzech. Ale jakże inaczej wygląda to miejsce dziś,  niż 24 lata temu!
Jestem bardzo dumna, że mogę powiedzieć: mam w tym swój udział. Jestem też jeszcze bardziej dumna z tego, że odpust w Derenku coraz bardziej nabiera polskiego charakteru.W imieniu Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech chciałabym podziękować Stowarzyszeniu Derenk, Polskiemu Ośrodkowi Kulturalno-Oświatowemu, a w szczególności kierownikowi tutejszej jego filii, panu Imre Mihalikowi oraz radnym Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego z komitatu Borsod: pani Jolice Poros i Istvánowi Rémiasowi. Obecny rok jest rokiem szczególnym dla mniejszości narodowych żyjących na Węgrzech: tak, jak inne, polska mniejszość również ma swojego rzecznika w węgierskim Zgromadzeniu Narodowym, który z pewnością uczyni wszystko, aby Derenk był jeszcze bardziej wartościowym miejscem dla Polaków na Węgrzech. Żeby jednak tak było, musimy 12 października wybrać odpowiedzialne i zaangażowane lokalne samorządy narodowościowe oraz samorząd ogólnokrajowy. Oprzyjmy naszą działalność na ludziach, za którymi przemawiają ich czyny, a nie piękne słowa i obietnice! Chciałabym jeszcze wyrazić moją głęboką wdzięczność i podziękowania paniom i panom burmistrzom z komitatu BAZ, którzy z całym sercem zaangażowali się w sprawy polskiej narodowości na Węgrzech."
Następnie odbyła się polsko-węgierska msza święta odpustowa sprawowana pod przewodnictwem przedstawiciela Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech ks.
Janusza Lisa SChr. przy współudziale księży Jana Byrskiego - proboszcza z Białki i ks. Zoltána Bukoveszkyego proboszcza miejscowej parafii. Na cmentarzu po krótkiej modlitwie za dusze spoczywających tam Drenczan złożono wieńce i kwiaty, a na polanie jak zawsze rozbito namioty i zupą gulaszową przyjmowano gości.
Niewątpliwym wydarzeniem tegorocznego odpustu była węgierska prezentacja "Słownika gwary mieszkańców Derenku i ich potomków" - pracy zbiorowej Anny Kowalczyk, Juliana Kowalczyka i Elżbiety Łukuś, a po niej występy zespołów artystycznych: "Spisoki", "Polska Drenka", "Szivarvány" i "Császta". A przy tym wszystkim oficjalne i mniej oficjalne rozmowy  i ciągle powracające pytania czymże po ponad 300 latach jest spisko-derencka tożsamość i jak po zbliżających się wyborach samorządowych potoczą się losy derenckiej spuścizny ?

Jedno jest pewne - bez względu na miejsce zamieszkania, osobiste sympatie i poglądy pamiętać trzeba, że to przecież właśnie potomkowie spiskich górali i ich węgierska historia w 1993 roku stała się poważnym przyczynkiem do oficjalnego uznania przez węgierski parlament Polaków jako mniejszości narodowej. Status polskiego pochodzenia został udowodniony, uświadomiony i nie może być zaniedbywany, a dotyczy to wszystkich osiadłych na Węgrzech Polaków.

(b.)