7 września 2025r. Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha i Polska Parafia Personalna na Węgrzech były gospodarzami 86. rocznicy obchodów uchodźstwa polskiego na Węgrzech. Uroczystości rozpoczęła uroczysta Msza św. sprawowana w kościele polskim pw. Najświętszej Marii Panny Wspomożycielki Wiernych pod przewodnictwem ks. Krzysztofa Grzelaka SChr proboszcza PPP. Mszę św. muzycznie ubogacał parafialny zespół „Kleksiki". W związku z rozpoczęciem nowego roku szkolnego podczas Mszy ksiądz proboszcz poświęcił tornistry uczniom tutejszych szkół polskich.
Następnie odbyła się uroczystość składania wieńców przy tablicy znajdującej się na frontonie kościoła, a odsłoniętej w 2014r. w 75 rocznicę przybycia na Węgry 10 Brygady Kawalerii pod dowódzwem płk Stanisława Maczka. W uroczystości obok wiernych wywodzących się ze wspólnoty parafialnej uczestniczyli przedstawiciele Ambasady Polskiej w Budapeszcie: Jacek Śladewski Chargé d'affaires oraz Jarosław Bajaczyk dyrektor Instytutu Polskiego. Z Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie dr. hab. Dariusz Iwaneczko dyrektor, dr. Piotr Chmielowiec , dr Marcin Bukała, z Fundacji im. Wacława Felczaka dr. Pal Attilla Illés dyrektor biura. Szkołę Polską im. Sándora Petőfiego przy Ambasadzie RP w Budapeszcie reprezentowała Beata Mondovics dyrektor, a Ogólnokrajową Uzupełniającą Polską Szkołę i Przedszkole na Węgrzech dyrektor Anna Lang, Polski Dom Kultury Monika Molnárné Sagun dyrektor, Samorząd Narodowości Polskiej w Esztergomie Erzsébet Csombor zastępca przewodniczącej, Samorząd Polski w Kispeszcie István Fernczi przewodniczący, Elżbieta Molnárné Cieślewicz zastępca, Samorząd Polski na Kőbányi – Wygocki Erika przewodnicząca oraz Maria Dávid zastępca przewodniczącej i jednocześnie prezes Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema, Samorząd Narodowości Polskiej Bp. XII dzielnicy Anna Arkabus – Mazi przewodnicząca, Polsko-Węgierskie Stowarzyszenie im. Rodziny Koromapayów – Joanna Urbańska prezes, Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha Agnieszka Forreiter sekretarz, Piotr Kaczmarek członek Zarządu, obecna była młodzież harcerska z budapeszteńskiej Drużyny Czarne Bratanki, a moderatorem uroczystości, które przeniosły się do Domu Polskiego była prezes Stowarzyszenia Katarzyna Takácsné- Kalińska.
Za nadzwyczaj staranną i pełną zaangażowania wieloletnią działalność i wybitne zasługi w działalności publicznej i społecznej dla upamiętnienia historii Narodu Polskiego w l. 1919-1990 oraz wspieranie Instytutu Pamięci Narodowej w działalności edukacyjnej, naukowej i wydawniczej, Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha, Instytut Pamięci Narodowej na wniosek Oddziału w Rzeszowie uhonorował złotym medalem REIPUBLICAE MEMORIAE MERITUM, który z rąk dr. hab. Dariusza Iwaneczko odebrała prezes SKPnaWpw. św.Wojciecha Katarzyna Takácsné- Kalińska.
W Domu Polskim dr Marcin Bukała (IPN Rzeszów) otworzył wystawę o Generale Stanisławie Maczku, a wykłady o Generale i 10 Brygadzie Kawalerii na Węgrzech w 1939 roku wygłosili dr. hab. Dariusza Iwaneczko i dr Piotr Chmielowiec. Wątek węgierski w życiu gen. Stanisława Maczka wiąże się z internowaniem jego jednostki po agresji ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 roku. Po internowaniu Maczek i część jego żołnierzy przedostali się na Węgry, a następnie dalej do Francji, gdzie dowódca rozpoczął odtwarzanie swoich sił pancernych.
Następnie dzieci i młodzież zaproszono na bardzo ciekawe zajęcia edukacyjne ph. Husaria II Rzeczypospolitej. Polska 1 Dywizja Pancerna gen. Stanisława Maczka.
Dzięki współpracy SKPnaWpw.św.Wojciecha z Oddziałem Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie odbyła się kolejna bardzo cenna lekcja historii Polski z elementami wątków polsko-węgierskich.
Wadarzenie przygotowało Stowarzyszenie Katolików Polskich na Węgrzech pw. św. Wojciecha ze wsparciem węgierskiego Funduszu Rządowego im. G.Bethlena, przy współpracy z Polską Parafią Personalną na Węgrzech, Instytutem Polskim w Budapeszcie, Stowarzyszeniem Rekonstrukcji Historycznej Legionu Polskiego im. Wysockiego i Drużyną Harcerską „Czarne Bratanki".
Inf. wł. GP. fot. Barbara Pál